Bij solderen kan het maken van fouten levensgevaarlijk zijn. Daarom moet er met grote zorgvuldigheid worden gewerkt en moet iets dat eventueel verkeerd is gesoldeerd weer gedesoldeerd worden. Op een aantal dingen moet absoluut worden gelet wanneer er gewerkt wordt met een soldeerbout.
Soldeerfouten herkennen
Indien componenten slecht zijn gesoldeerd, bestaat het risico op elektrische onderbrekingen. Als er dan een hogere stroom door een onderbroken soldeerplek loopt, kunnen er zelfs rondvliegende vonken ontstaan. Daarom doen de meeste fabrikanten al tijdens de vervaardiging van de elektronica zeer veel moeite om slechte soldeerplekken te herkennen. Tijdens het productieproces kunnen zulke fouten gewoonlijk via inspectiesystemen worden opgespoord. Bij sommige productiebedrijven gebeurt dit op basis van röntgentechniek.
Indien de printplaten zich echter al in afgewerkte apparaten bevinden, wordt het opsporen van soldeerfouten of koude soldeerplekken problematisch. Dit vereist doorgaans het demonteren van complete printplaten. Om de benodigde tijd hiervoor uit te sparen, kan bijvoorbeeld worden gewerkt met een Mobile Scope van Ersa. Dit is een speciale endoscoop waarmee ook verdekte soldeerplekken kunnen worden bekeken.
Soldeerfouten voorkomen
Wie van meet af aan bij solderen aan de belangrijkste basisprincipes en -regels denkt, kan ervoor zorgen dat veel soldeerfouten helemaal niet zullen optreden:
– Zorg dat de soldeerpunt heet genoeg is, zodat ook het soldeertin geheel vloeibaar wordt
– Zorg dat de soldeerpunt niet te heet wordt, zodat er geen componenten beschadigd raken
– Vermijd een te grote mechanische druk op de soldeerpunt, zodat op de printplaat tijdens het solderen ook geen mechanische verspaningen ontstaan en zodat fijne soldeerpunten niet verbuigen
– Vertin de soldeerpunt zorgvuldig, zodat het tin gelijkmatig op de geleiderbaan wordt verdeeld
– Maak geen gebruik van verontreinigd soldeertin en gebruik soldeerdruppels niet opnieuw
– Maak geen gebruik van soldeertin met een te laag gehalte aan tin, omdat dit de kans op slechte soldeerplekken met zich meebrengt
– Houd de soldeerpunt zo schoon mogelijk en vermijd contact met kunststoffen, harsen, siliconen of vetten
– Verwijder soldeerresten indien mogelijk meteen met een spons die goed vochtig is gemaakt
– Zorg dat de werkplek voor solderen vrij is van stof, zodat op de printplaat geen stof door soldeertin wordt ingesloten
Componenten desolderen en verhelpen van soldeerfouten
Wie onverhoopt te veel soldeertin op een soldeerplek op de printplaat heeft aangebracht en daardoor ook de nabijgelegen soldeerplek ‘kortsluit’, moet het overtollige soldeertin weer verwijderen. Hierbij wordt gebruikgemaakt van desoldeerpompen of desoldeerstations die vanzelfsprekend ook worden toegepast wanneer defecte componenten op een printplaat moeten worden vervangen.
Handmatige desoldeerapparaten
Voor incidenteel desoldeerwerk zijn desoldeerpompen in stiftvorm geschikt die beschikken over spanveren voor de geïntegreerde vacuümkamer en een drukknop met ontspanner voor bediening met één hand. Het soldeertin dat in de kamer wordt gezogen moet doorgaans handmatig met behulp van een afschroefbare punt worden geleegd. Afhankelijk van de grootte van de punt zijn de desoldeerpompen eventueel ook geschikt voor SMD-pads. Indien een groter oppervlak moet worden gedesoldeerd, kan het nuttig zijn om aanvullend een desoldeerzuiglint te gebruiken. Het zuiglint bestaat gewoonlijk uit koper en is, afhankelijk van de variant, 1 tot 2,5 mm breed. Al naargelang het merk zijn de desoldeerpompen uitgevoerd met een kunststof of metalen behuizing. Verder moet op het type en de lengte van de punt worden gelet. Zo zijn bijvoorbeeld geleidende koolstofvezelpunten bestand tegen maximaal 2000 C en kunnen teflonpunten beduidend hogere temperaturen aan. Desoldeerpompen hebben gewoonlijk een diameter van ca. 20 mm en een kamer met een volume van ca. 8 tot 11 cm³.
Desoldeerstations
Voor professioneel gebruik zijn er ook desoldeerstations of gecombineerde soldeer-/desoldeerstations. Ze beschikken over een soldeerpunt met een geïntegreerde afzuigopening, waarbij een vacuümpomp in het soldeerstation voor de benodigde onderdruk zorgt. Om die reden hebben desoldeerbouten naast een elektrische aansluitkabel ook een luchtslang naar het soldeerstation. Soldeer-/desoldeerstations in een luxe uitvoering hebben twee of meer gescheiden regelingen en aansluitingen (kanalen), zodat tegelijkertijd zowel een soldeerpunt naar keuze als een desoldeerbout kunnen worden aangesloten die beide telkens ter beschikking staan.
Varianten van soldeertin bij reichelt
| Hersteller / Typenbezeichnung | Technologie | Speichermedium | Betriebszeit | Regelung | Tempbereich löten. | Leistung | kleinste Lötspitze | größte Lötspitze | Lieferumfang | Zündung / Aktivierung |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| in Grad Celsius | In Watt | |||||||||
| Ersa Independent 75 | Gaslötkolben | Feuerzeuggas (Tank 10 ml) | k.A. | manuell | Max. 580 | 15-75 | 1,0 mm (flach) | 4,8 mm (flach) | 3 verschiedene | Piezozünder |
| Ersa Independent 130 | Gaslötkolben | Feuerzeuggas (Tank 10 ml) | 120 min. | manuell | Max. 580 | 25-130 | 1,0 mm (flach) | 4,8 mm (flach) | 4 verschiedene | Piezozünder |
| Fixpoint 51095 | Gaslötkolben | Feuerzeuggas (Tank 6 ml) | 20 min. | manuell | 200-400 | k.A. | 1,6 mm (rund) | 3,0 mm (rund) | 1,6 mm | Piezozünder |
| Fixpoint Gaslötkolbenset 51096 | Gaslötkolben | Feuerzeuggas (Tank 6 ml) | 20 min. | manuell | 200-400 | k.A. | 1,6 mm (rund) | 2,7 mm (flach) | 5 verschiedene | Piezozünder |
| Fixpoint 76780 | Gaslötkolben | Feuerzeuggas (Tank 10 ml) | 60 min. | manuell | 250-550 | k.A. | 2,5 mm (rund) | 5,4 mm (flach) | 2,5 mm | Piezozünder |
| Weller Pyropen Junior (PP JR) | Gaslötkolben | Butangas (Tank 6 ml) | 60 min. | manuell | 400-500 | 20-60 | 1,0 mm (rund) | 3,0 mm (flach) | 1,0 mm | Feuerzeug |
| Weller Pyropen WP 60 | Gaslötkolben | Butangas (Tank 6 ml) | 60 min. | manuell | 500-1300 | k.A. | 1,0 mm (rund) | 5,0 mm (flach) | 1,0 mm | Feuerzeug |
| Weller Pyropen Piezo | Gaslötkolben | Butangas (Tank 28 ml) | 4 h | manuell | 350-500 (-1300) | 0,5 mm (rund) | 5,0 mm (flach) | Piezozünder | ||
| Weller WHS MC | Akku-Lötstation | LiFePo4-Akku | 1 h | digital, LC-Display | 100...400 | 50 | 0,8 mm (flach) | 3,6 mm (flach) | 1,3 mm | Schalter |
| Weller WSM 1C | Akku-Lötstation | 12 Volt Akku am Eingang der Lötstation | k.A. | digital, LC-Display | 100...400 | 50 | 0,2 mm (rund) | 2,2 mm (flach oder keilförmig) | 1,3 mm | Schalter |
*1) Samenstelling van de legering met percentage van het desbetreffende bestanddeel geordend op percentage
Ag = zilver, Cu = koper, Pb = lood, Sn = tin
*2) Smeltpunt in graden Celsius, eut. = eutectisch exact gedefinieerd smeltpunt
Alle gegevens volgens fabrikant
Foto: Adobe Stock
Lees meer
