Ergonomische verlichting bevordert de lichamelijke en geestelijke gezondheid van werknemers. Geschikte verlichting is daarom een van de regels voor een ergonomische werkplek. Als u een kantoorwerkplek ergonomisch wilt verlichten, moet u niet alleen denken aan voldoende licht. In deze gids leert u hoe de juiste verlichting u kan helpen u beter te concentreren en voortijdige vermoeidheid te voorkomen.
Vrij van verblinding: de uniforme verblindingsclassificatie
Het doel van ergonomie is om het werk voor de werknemer gemakkelijker te maken: Storende factoren die de gezondheid van de werknemer in gevaar brengen, moeten tot een minimum worden beperkt. In deze how-to leer je hoe je een kantoorwerkplek ergonomisch inricht.Verblindende lichten kunnen de ergonomie van een werkplek ernstig aantasten. Hier komt de UGR-waarde (Unified Glare Rating) om de hoek kijken: deze beschrijft de waarde van een verlichtingssysteem en zijn verblinding in relatie tot de positie van een waarnemer. De Europese aanbevelingen voor binnenverlichting volgens DIN EN 12464-1 specificeren een UGR-waarde van 10-30 als maatstaf. Het bevat waarden voor veel kamertypes en is een zeer goed startpunt voor het plannen van kamerverlichting.
Voor kantoorwerk wordt een UGR van minder dan 19 aanbevolen. Voor industrieel werk moet het minder dan 25 zijn – voor verkeersgebieden en gangen moet het minder dan 28 zijn. De UGR-waarde wordt echter beïnvloed door hoe de lichtbronnen in de kamer zijn verdeeld, evenals door uw zitpositie en kijkgedrag richting. Bovendien kunnen oppervlakken, afhankelijk van hun aard, reflecteren en zo de UGR-waarde voor de ruimte verder vervormen.
De UGR-waarde is vooral handig voor plafondverlichting, omdat het bijna onmogelijk is om eventuele verblinding achteraf te corrigeren. LED-panelen zoals de ELED 600109 van ENOVALUX met een UGR-waarde van 19 bieden een aangenaam licht dankzij hun antiverblindingseigenschappen. Ze zijn bijvoorbeeld eenvoudig te integreren in een systeemplafond. De hanglamp LDV P 075144620 van LEDVANCE biedt een gelijkmatige verlichting en weinig verblinding dankzij het uitgekiende ontwerp: 70 procent van het licht wordt uitgestraald als direct licht op het plafond en 30 procent als diffuus licht naar beneden.
Wit is niet altijd wit: verlichting & kleurtemperatuur
Als het om kleurtemperatuur gaat, geeft DIN EN 12464 geen specificaties. Wel is het goed om te weten dat de Kelvin-specificatie voor lichtbronnen altijd verwijst naar de kleurtemperatuur. Vaak worden lampen beschreven met de kleuren warmwit ( 5.300 K). Deze lichte kleuren hebben verschillende effecten op mensen. Kaarslicht is warm en geelachtig bij 1.500 K, en een licht bewolkte lucht is licht blauwachtig bij 5.300 K. Warm licht heeft een gezelliger en rustgevender effect, terwijl koud licht een stimulerend effect heeft. Met deze kennis kan vroegtijdige vermoeidheid worden tegengegaan door de juiste verlichting.Waarom de kleurtemperatuur van licht zo’n invloed op ons heeft, kan worden verklaard door het verband tussen de stand van de zon en ons bioritme: ‘s middags zorgen blauwe lucht en zonlicht samen voor een lichtmengsel met een kleurtemperatuur van ca. 10.000 Kelvin . Bij zonsondergang is het slechts 3.000 Kelvin. Hoe hoger het Kelvin-getal, hoe koeler het licht. Koel licht vertelt ons lichaam dat het klaarlichte dag is – tijd voor werk en concentratie.
Met de FeinTech SKT TLT00320 LED bureaulamp stel je de helderheid en kleurtemperatuur handmatig in. Vijf helderheidsniveaus met kleurtemperaturen tussen 3000K en 6000K maken geconcentreerd werken of een aangename sfeer mogelijk. Door het brede verlichtingsoppervlak kan een werkplek ook met twee monitoren in het juiste licht worden gezet.
Voorkom directe verblinding met de minimale afschermingshoek
Een andere factor voor ergonomische verlichting die onder DIN EN 12464 valt, is de minimale afschermingshoek. Dit beschrijft de minimale grootte van de hoek tussen de kijkrichting en de lichtgevende delen van een lamp op een horizontaal vlak. Het is echter niet van toepassing op armaturen in de bovenste helft van de kamer of die onder de ooglijn zijn gemonteerd. De waarde verandert afhankelijk van de luminantie en het lamptype.Kortom, een lichtbron direct in uw gezichtsveld kan oncomfortabel zijn. Het consequent negeren van een helder lichtpunt in het gezichtsveld is vermoeiend voor het menselijk oog en dus ook voor de hersenen. Als u uw ogen wilt beschermen, is een homogene verlichting van uw werkplek daarom belangrijk. Hoe groter de stralingshoek en secundaire reflectie van andere objecten, zoals muren, hoe gemakkelijker het voor het oog is om het licht te verwerken.
Als er geen plafondlamp kan worden gemonteerd, helpt een bureaulamp vaak ook niet. In dergelijke gevallen zijn staande lampen zoals de VT-8523 van V-TAC een goede optie. Hij is dimbaar en kan daardoor optimaal worden aangepast aan de individuele ruimteomstandigheden.
Conclusie
Eén ding is zeker: bijna geen enkele werkplek is hetzelfde. Zelfs eigenaardigheden zoals de natuurlijke lichtinval leiden tot grote verschillen. Het is daarom moeilijk om aanbevelingen te doen die als universele oplossing dienen. Met kennis van de UGR-waarde, kleurtemperatuur en minimale afschermingshoek bent u echter goed voorbereid om uw eigen werkplek helder – en ergonomisch – te laten stralen.
Afbeeldingen: Adobe Stock en LEDVANCE
